Cán bộ Chăn nuôi và Thú y theo dõi sát sao công tác tái đàn heo trên địa bàn.
Nếu thời điểm trước năm 2019, tổng đàn heo trên địa bàn huyện Cù Lao Dung đạt khoảng 12.000 con, thì sau đợt bùng phát bệnh dịch tả heo châu Phi, con số này đã giảm đáng kể. Đến nay, khi dịch bệnh cơ bản được khống chế, nhiều bà con mạnh dạn đầu tư, sửa chữa chuồng trại để khôi phục sản xuất. Dù vậy, việc thực hiện tái đàn tại các hộ chỉ đạt ở mức nuôi thăm dò khoảng hơn 10% so với trước đây.
Như trường hợp của chị Trịnh Thị Bé Năm ở ấp Phước Hòa B, thị trấn Cù Lao Dung, huyện Cù Lao Dung có gần 10 năm kinh nghiệm trong chăn nuôi, nhưng gia đình chị vẫn là một trong số những hộ bị thiệt hại nặng nề về kinh tế khi toàn bộ đàn heo tại chuồng trại bị tiêu hủy hoàn toàn do mắc dịch tả heo châu Phi vào đầu năm 2022. Sự cố chăn nuôi mặc dù đã giúp chị có nhiều kinh nghiệm hơn trong công tác quản lý dịch bệnh, nhưng việc tái đàn cũng chỉ được gia đình thực hiện ở mức cầm chừng. Chị Trịnh Thị Bé Năm chia sẻ: “Hiện nay chúng tôi tái đàn nhưng vẫn chưa dám mạnh dạn đầu tư vì lo sợ mầm bệnh vẫn còn ngoài môi trường. Nên đàn heo tái đàn chủ yếu cũng ở mức nuôi thăm dò khoảng hơn 10% so với trước đây để xem có xảy ra dịch bệnh hay không rồi mới dám đầu tư trở lại vì trong thời gian qua người nuôi heo cũng đã bị thiệt hại nặng nề. Phải mất thêm thời gian mới có thể khôi phục lại”.
Bệnh dịch tả heo châu Phi bắt đầu xuất hiện và bùng phát mạnh tại tỉnh Sóc Trăng vào từ tháng 5 năm 2019. Dịch bệnh đã gây tổn thất nặng nề cho lĩnh vực chăn nuôi của tỉnh với hơn 65.300 con heo bị bệnh buộc phải tiêu hủy, tổng khối lượng tiêu hủy trên 4.300 tấn. Từ những ảnh hưởng của loại dịch bệnh được nhiều nhà chuyên môn nhận định là “chưa từng có trong lịch sử phát triển chăn nuôi”, nhận thức của nhiều hộ chăn nuôi đã có chuyển biến tích cực hơn, bà con chủ động thực hành tốt biện pháp phát triển chăn nuôi heo theo hướng an toàn sinh học, chuồng trại đảm bảo thông thoáng, sạch sẽ, công tác tiêm phòng bệnh cho vật nuôi được thực hiện đầy đủ theo định kỳ. Anh Lâm Hoàng Nhã, hộ nuôi ở Ấp 4, thị trấn Long Phú, huyện Long Phú cho biết: “Mình xem trên báo, đài thấy có thông tin về tình hình bệnh dịch tả heo châu Phi nên cũng thấy lo ngại. Để đàn heo không bị nhiễm bệnh mình cũng thực hiện tiêm phòng đầy đủ tất cả các loại vaccine, hạn chế cho người lạ ra vào chuồng trại. Bên cạnh đó, đảm bảo môi trường chăn nuôi luôn sạch sẽ, hạn chế côn trùng từ bên ngoài tấn công và lây lan mầm bệnh từ khu vực khác vào chuồng nuôi của gia đình”.
Tính đến cuối tháng 2 năm 2023, tổng đàn heo thịt trên toàn tỉnh là 142.437 con, tăng 7,11% so với cùng kỳ, chủ yếu do các trang trại ổn định được tổng đàn. Bên cạnh lo ngại nguy cơ dịch bệnh, một trong những nguyên nhân khiến công tác tái đàn tại các hộ nuôi nhỏ lẻ không phát triển mạnh là do nguồn cung heo giống tại tỉnh còn hạn chế, chi phí thức ăn tăng cao trong khi giá thịt heo thương phẩm liên tục biến động... Trước những áp lực mà nghề nuôi đang phải đối mặt, cán bộ Chăn nuôi và Thú y từ tỉnh đến cơ sở đã có sự quan tâm sâu sát đến tình hình phát triển chăn nuôi tại địa phương, tăng cường công tác tuyên truyền, khuyến cáo để hộ nuôi cẩn trọng hơn trong công tác tái đàn nhằm đạt hiệu quả sản xuất tối ưu nhất, đảm bảo được lợi nhuận kinh tế khi tránh được rủi ro dịch bệnh. Thạc sĩ Lâm Minh Hoàng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y khuyến cáo: “Chúng ta chỉ nên thả nuôi khoảng 10% tổng số heo có thể nuôi tại cơ sở. Hằng ngày theo dõi, giám sát chặt chẽ ít nhất 30 ngày. Trường hợp cần thiết có thể lấy mẫu xét nghiệm để kiểm tra xem có nhiễu virus dịch tả heo châu Phi không. Trong trường hợp nghi heo bệnh phải báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan Thú y nơi gần nhất và áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định. Sau khi nuôi hơn 30 ngày, nếu heo không có bệnh hoặc mẫu xét nghiệm cho kết quả âm tính với bệnh dịch tả heo châu Phi ta có thể thực hiện nuôi tái đàn theo đúng quy mô ban đầu nhưng phải trên cơ sở thận trọng. Bên cạnh đó, để phòng bệnh, chúng tôi khuyến cáo bà con cần áp dụng các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi. Chuồng trại phải đảm bảo thông thoáng, thoáng mát vào mùa hè, ấm áp vào mùa đông. Thực hiện cùng nhập, cùng xuất và để trống chuồng ít nhất 2 tuần trước khi nhập đàn mới, định kỳ vệ sinh tiêu độc khử trùng chuồng trại và khu vực xung quanh. Tiêm vaccine phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gồm: dịch tả, tụ huyết trùng, phó thương hàn, tai xanh...”.
Ở Sóc Trăng, chăn nuôi heo còn phát triển nhỏ lẻ, chủ yếu là chăn nuôi nông hộ nên việc kiểm soát dịch bệnh nhìn chung vẫn còn nhiều hạn chế. Đối với bệnh dịch tả heo châu Phi, vật nuôi khi nhiễm bệnh có khả năng lây lan nhanh, tỷ lệ chết rất cao (lên đến 100%) nên tiến hành tiêu hủy hoàn toàn được xem là giải pháp tối ưu để ngăn chặn mầm bệnh, hiệu quả kinh tế của hộ chăn nuôi vì vậy sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Do đó, để thực hiện hiệu quả công tác phòng bệnh, ngành chuyên môn khuyến cáo bà con chăn nuôi nên tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp kết hợp, trong đó, chú trọng tiêm đầy đủ các loại vaccine, đảm bảo đàn vật nuôi luôn khoẻ mạnh. Đối với hộ nuôi, khi phát hiện heo mắc bệnh và có những biểu hiện khác thường phải báo ngay với cơ quan thú y nơi gần nhất hoặc UBND xã, phường, thị trấn và chấp hành nghiêm túc việc xử lý dịch bệnh của cơ quan thú y, không được tự ý “bán chạy” làm lây lan dịch bệnh.
Ngọc Thơ